Indexbeleggen, vrijwel dagelijks lezen we iets over deze vorm van beleggen in de financiële pers. Niemand kan de index op langere termijn verslaan dus waarom zou je nog anders beleggen? Dat is het uitgangspunt dat de aanbieders en gebruikers van indexbeleggen hanteren. Het verklaart ongetwijfeld waarom indexbeleggen zo ontzettend populair is.

Indexbeleggen doe je door het aankopen van een ETF (Exchange Traded Fund). Zo’n fonds is samengesteld uit een pakket aandelen of obligaties en dit pakket is een exacte kopie van een index. Er zijn heel veel indices variërend van een aandelenindex (zoals bijv. de S&P500 of de AEX) tot een obligatie index (Barclays Global Government bonds) en dan nog een heleboel mixfondsen. Op vrijwel alle indices die er bestaan zijn nu wel ETF’s verhandelbaar.

De beleggers die in deze ETF’s beleggen gaan er van uit dat ze op die manier een mandje aandelen of obligaties kopen dat gelijk is aan de index die daarbij hoort. Over het algemeen is dat ook zo alhoewel er actieve en passieve ETF’s zijn maar in dit verhaal baseren we ons op de passieve ETF, die dus exact is samengesteld volgens een onderliggend index.

Zoals ik al schreef, het indexbeleggen is razend populair en momenteel is deze markt al zo’n $ 76.000 miljard groot. We kunnen rustig spreken van een hype en zoals ik door mijn jarenlange beurservaring weet wordt elke hype op een bepaald moment doorgeprikt. In april waarschuwde het IMF al voor de enorme groei van de ETF markt en ik sluit me daar zeker bij aan. Ik kan voor het doorprikken van de hype een aantal argumenten benoemen.

Liquiditeit van de markt

Als belangrijkste argument is daar de liquiditeit. De ETF markt is groot en bijzonder liquide. Deze markt heeft een grotere liquiditeit dan de onderliggende markt. Als er dus een keer een situatie ontstaat waarin iedereen op hetzelfde moment de ETF’s wil verkopen dan zou de liquiditeit wel eens minder kunnen zijn dan je nu verwacht. Daarnaast zal een verkoopgolf in ETF’s kunnen leiden tot een drama in de onderliggende markt, niet helemaal ondenkbaar.

Risico voor vertrouwensbreuk

Een tweede argument heeft ook te maken met de liquiditeit en is eigenlijk het vervolg op de het voorgaande argument. Niet elk aandeel in een index heeft dezelfde liquiditeit. Grote aan- of verkopen van een index beïnvloeden de koersen van de aandelen/obligaties die minder liquide zijn aanzienlijk en dit zou kunnen leiden tot frontrunning of koersmanipulatie. Het is niet ondenkbaar dat de fundmanager die de hele dag ziet dat zijn ETF’s gekocht worden zelf al een positie in de wat minder liquide aandelen inneemt met de overtuiging deze later aan het fonds te verkopen. Mocht zo’n praktijk ooit eens bekend worden dan zou dit tot een vertrouwensbreuk kunnen leiden met fatale gevolgen.

Systeemrisico

Systeemrisico zou ook een oorzaak kunnen zijn voor het beëindigen van de hype. Partijen als Blackrock (iShares), Vanguard, SSGA en Invesco zijn verantwoordelijk voor 69% van de totale markt in ETF’s. Als er een serieus probleem bestaat bij één van deze partijen dan zou dat effect kunnen hebben op de totale markt. De ETF markt is namelijk mede gebaseerd op vertrouwen.

ETF_market

Risico beperkte kennis en binding

Nog een argument dat ik zou willen noemen is de feitelijke onbekendheid met het product en de beperkte binding die de belegger daarmee heeft. Als een belegger een aandeel koopt dan is dat een aandeel in een bedrijf. De belegger kent het bedrijf en heeft verwachtingen voor die onderneming, de belegging gaat verder dan alleen rendement. De belegger die een ETF op een index koopt heeft geen enkele andere belangstelling dan rendement. Deze wordt regelmatig door de forse bewegingen van een index uit zijn slaap gehouden. Omdat er via de index-ETF ook in aandelen geïnvesteerd is waar de belegger helemaal geen vertrouwen in heeft zal deze sneller geneigd zijn om te verkopen. Anders gezegd, als je een aandeel bezit waar je in gelooft ben je bereid om langer aandeelhouder te blijven, ook in wat mindere tijden.

Ik kan nog wel even doorgaan met het benoemen van risico die ontstaan maar ter bevordering van de leesbaarheid van dit artikel hou ik het hierbij.

Waar ik nog wel even op in wil gaan zijn de uitspraken over het verslaan van de index. Beleggers worden gestimuleerd om een “benchmark” te kiezen en die dan te verslaan, een beter rendement halen dan de index waar je aan vasthoudt. Ik zelf vindt deze aanpak niet in het belang van beleggers. Uiteraard mogen de beleggers het zelf uitmaken maar ik kies er niet voor.

Mijn bedrijf gaat bij het beleggen uit van absoluut rendement. Beleggen in aandelen en obligaties van ondernemingen die je kent en waarvan je het vertrouwen hebt dat deze ondernemingen een goede belegging vormen voor de termijn waarin je wil beleggen. Beleggers hoeven niet de nummer 1 of 2 te zijn want je weet dat je dat maar één jaar bent. Het volgende jaar is een andere index weer de winnaar. Voor mij is beleggen als een winnaar, als je op de door jou vastgestelde termijn het doel haalt wat je voor ogen had.